Tiber Septim ve Talos

• ​

Çoğu kişinin bilmediği veya bilenlerin de karıştırdığı bir konuyu uzun süredir araştırıyordum. Nihayetinde doyurucu miktarda bilgiye ulaştım, bunları derledim topladım. Esasında bu yazıyı Do’kesh gibi fantastik karakterlere yazdırmayı düşünüyordum fakat yazının çekirdek noktası pek bilmediğimiz kavramlar olduğundan gerçek hayatla örnek vererek anlatmamın daha kolay ve anlaşılır olacağını düşündüm. Bu yüzden bu yazıyı sitemizin emektar Elder Scrolls tarihçi, yazar ve araştırmacıları değil de ben anlatacağım.
Konumuz Talos ve Tiber Septim. En başta bende bu kelimenin tamamen aynı kişiyi yansıttığını düşünüyordum. Fakat olayın hiç bilmediğimiz bir yüzü var. Aslında Talos ve Tiber Septim tam olarak aynı kişiyi temsil etmiyor. Tiber Septim’in hayatını burada anlatmayacağım. Eğer bunu merak ediyorsanız ilk olarak bu yazıyı okumanız büyük bir öneme haiz;www.elderscrollsturk.com/tiber-septim

Gelelim ayrımın sebebine. Elder Scrolls evreninde Mantling adı verilen bir olay mevcut. Mantolama, örtme anlamına gelen bu kelimeyi Türkçe’de tam karşılayabilecek bir kelime henüz bulamadım. Yaşanan bir hadiseyi tekrar canlandırarak onun yerine geçme oluyor.

 

CHIM nedir?
 

CHIM olayı ölümlü bir insanın bir nevi zaman ve engellerden kurtulup maneviyata ermesi durumu. Çok uç bir örnek olabilir fakat Hz. Peygamber’in 7 kat semaya yükseltilmesi, çeşitli mucizevi olayları gerçekleştirmesi gibi; CHIM’e ulaşan kişi, Elder Scrolls evreninde en yüksek mertebeye ulaşmış kişidir. Normal hayat onlar için tadsız hale gelir. Şu anda bilinen sadece iki kişi bu mertebeye erişmiştir: Vivec ve Tiber Septim.

Vivec konumuz ile bağlantılı olmadığından onu kenara koyuyorum. Tiber Septim’e gelirsek, Mantling olayı basit bir iş değil. Elder Scrolls Lore’unda geçen “Walk like them until they must Walk like you” cümlesi mantling olayını aslında basitçe açıklamakta. Gerçekten var olmuş tanrısal bir güce bağlı kalıp onun yaşadığı bir olayı gerçek hayatta tekrar ettiğinizde mantling olayı olmuş oluyor. Örneğin Oblivion’ın Shivering Isles ek paketinde yönettiğimiz karakter Sheogorath’ın yerine geçip Jyggalag’ı mağlup ediyor. Böylece mantling olayı gerçekleşiyor ve biz aslında Sheogorath olmuş oluyoruz. Fakat CHIM mertebesine erişmiş değiliz bunu not düşmemde fayda var. Keza Vivec de aynı şekilde Mephala’nın gücünün bir kısmını emerek mantling olayını gerçekleştiriyor. Bunu şöyle açıklayabiliriz, sıvı halde bulunan meyve suyunu , gaz halde bulunan buhar ile ısıratarak buhar haline getirmek. İşlem sonucunda en başta sıvı olan meyvesuyu gaz olan buhara dönüşüyor yani elimizde tek bir madde bulunuyor. Maddelerin yapısı buhar olsa da oluşan gaz tanecikleri arasında meyve suyu da bulunuyor yani birbirine karışmış değiller. Hjalti Early-Beard olarak doğan Tiber Septim, imparator olup Cyrodiil’e yerleştikten sonra Imperial ırkının lügatıyla Tiber Septim adını alıyor. Yani Tiber Septim etten kandan sıradan bir lider, ismi Imperial dilinde bulunuyor.

 

Tiber Septim’in çok usta bir büyücü yardımcısı olan Zurin Arctus ile yaptığı çalışmalar sonucunda mantling olayını nasıl gerçekleştireceklerini buluyorlar; Lorkhan’ın öldürülüşünü tekrar sahnelemek.
Lorkhan’ın öldürülüş olayına kısa bir geri dönüş yapalım. Lorkhan yaratılışta rol oynayan et’adalardan biri. Fakat hilekarlığı farkedilince Direnni Kulesi, Adamantine Kulesi veya Ada-Mantia diye bilinen yerde sorguya çekiliyor. Burada Trinimac Lorkhan’ın kalbini sökülüyor ve kalp Auri-El/Akatosh/Alkosh tarafından okun ucuna yerleştirilerek Tamriel’a atılıyor. Olayın düz anlatım şekli böyle. Şimdi de kültürel anlatım tarzına geçelim. Elflere göre elfler aslında birer tanrısal varlıklardı, ölümsüz, yaşlanmayan, ebediyen var olacak varlıklar. Fakat Lorkhan’ın sahtekarlığı yüzünden bu özelliklerini kaybettiler ve Auri-El’de onun kalbini oka yerleştirip fırlattı. Auri-El, Akatosh’un elf kültüründeki karşılığıdır. Akatosh ise Imperial kültüründe geçer. Nordlar ise Alduin diye isimlendirir.

Nord kültürüne göreyse olay zıttı şekilde cereyan etmiştir. Lorkhan insanlığın atasıdır, insanlığı yaratmıştır, fakat elfler onu öldürüp Nordların yaratıcı tanrısını kurban eder. Esasen Eight Divine denilen yani 8 Aedraya Lorkhan’da dahildi. Fakat Lorkhan’ın öldürülmesiyle bu 8 olarak kabul gördü.

 

Lorkhan için ayrıca Missing God derler.

Lorkhan’ın öldürülüşü iki farklı kültürün penceresinden bu şekilde anlatılır. Misal, Belgrad’ı alan Osmanlıyı Sırpların sevmemesi, Belgradı alan Osmanlıyı Türklerin sevmesi gibi bir durum söz konusu. Milletlerin görüşlerini çıkardığımızda ortada Belgrad’ın başka bir devletin eline geçmesi gibi, Lorkhan’ın öldürülmesi hadisesi kalıyor.

Tiber Septim’in mantling olayına dönecek olursak, yukarıda anlattığım olayı tekrardan canlandırmayı planlıyor (Enantiyomer) Tiber Septim ve Zurin Arctus. Enantiyomerin açıklamasını vikipediden alacak olursam; “bir insanın sağ ve sol ellerinin aynı fakat zıt olması” durumudur. Olay aynı, mekan farklı. Bunu yaparken Rebel (asi), King (kral) ve Observer (gözcü) gerekli. Yüce Nord Kralı olan ve gerçekte yaşamış bir kral olan Ysmir Wulfharth, Shezarrine/Lorkhan/Shor yani asi rolünde. (Lorkhan elf dilinde, Shor Nord dilinde, Shezzarine imperial dilinde) Ejderdoğan olan ve Akatosh ile kan bağı bulunan Tiber Septim Auri-El/Akatosh yani kral rolünde. Büyücü Zurin Arctus ise Trinimac yani gözcü rolünde. Zurin Arctus, Wulfharth’ın kalbini söküyor ve ruhunu hapsediyor. Çıkan ruhu Tiber Septim absorbe ediyor. Bu noktada esasen Tiber Septim ölüyor.

 

Wulfharth’ın ruhunu soul geme hapseden Zurin Arctus bunu Tiber Septim’e veriyor ve bu üçlünün ruhu Tiber Septim’in bedeninde tekrar canlanıyor. Yani tarih tekerrür etmiş ve iki dakika önce normal bir insan olan Tiber Septim mantling olayını gerçekleştirerek süper ötesi güçlere erişmiştir. Lorkhan’ın kurban edilme olayını tekrar canlandırdığı için aslında Lorkhan’ın da bir parçasını içinde bulundurmaktadır. Bu sebepten ötürü teorik olarak Lorkhan’ın tekrar hayata döndüğünü söylememiz mümkün. Yani “Missing God” olan Lorkhan geri dönüyor ve bir zamanlar Nine Divines şimdi tam anlamıyla tamamlanıyor. Nordların Talos’a tanrı olarak tapmasının sebebi tüm Tamriel’ı fethetmesi değil, budur.

Tiber Septim, bu olaydan sonra Talos ve Ysmir isimleriyle de adlandırılmıştır. Talos görüldüğü üzere üç kişi 1 tanrının birleşmesiyle oluşan “oversoul”dur. Şöyle bir not düşeyim, Cyrodiil aslında ağaçların ve geniş ormanların yoğun bulunduğu bir bölgedir. İklimi ve bitki örtüsü yaşamaya pek elverişli değildir. Talos oluştuktan sonra bu bölgeyi gücüyle yaşama elverişli hale getirmiş ve yoğun ağaçlıklar kaybolmuştur.

 

CHIM mevzusuna kafası takılanlar için Vivec’in alegorik ve karışık bir dille yazmış olduğu 36 Lessons of Vivec kitabını tavsiye ediyorum.